Fangasi kwenye ulimi na kinywa

Maambukizi ya fangasi kwenye ulimi hufahamika kitiba kwa jina la oral thrush au oral candidiasis, maambukizi haya husababishwa na fangasi wanaoitwa candida albicans. Fangasi huyu makazi yake ni ndani ya uke na mdomo ya binadamu, hata hivyo kuna baadhi ya sababu zinaweza kusababisha fangasi kuongezeka maradufu kisha kusababisha mwonekano wa dalili za maambukizi kwenye midomo na ulimi

Fangasi wanapoongezeka kwenye mdomo husababisha mwonekano wa weupe kama maziwa kwenye kuta za midomo na ulimi pamoja na fizi, wakati mwingine sakafu na paa la mdomo pia hupata weupe unaofanana na maziwa.

Visababishi

Kisababishi kikuu cha kupata fangasi wa kinywa ni kushuka kwa kinga mwilini, kinga zinaweza kushuka kutokana na maambukizi ya bakteria au virusi kwenye kinywa au kwenye damu. Kiwango kidogo cha kinga mwilini kinaweza kusababishwa pia na matatizo ya kuzaliwa. (soma kuhusu upungufu wa kingwa mwilini kwenye makala za ULY CLINIC kuelewa zaidi)

Watoto wanapozaliwa pia huweza kupata maambukizi ya fangasi kwenye kinywa wakati wanapita katika tundu la uzazi tundu la uzazi

Kina nani hupata tatizo hili?

Fangasi wa kinywa na ulimi hutokea sana kwa watoto wadogo na watu wazima ambao kinga za mwili zimepungua sana kutokana na sababu mbalimbali. Licha ya kutokea kwa watu wenye kinga za mwili zilizo chini, tafiti zinaonyesha kuwa watu wenye kinga za mwili katika kiwango cha kawaida pia kwa nadra wanaweza kupata tatizo hili.

Vihatarishi

Vihatarishi vya kupata tatizo hili ni;

• Kuvaa vidani kwenye meno

• Kuugua kisukari

• Kuugua saratani

• Kuugua UKIMWI

• Kutumia dawa jamii ya antibiotics na corticosteroids ambazo hushusha kinga mwilini au kuua bakteria walinzi wa kinywa.

• Kutumia dawa zinazokausha mate kinywani

• Kuvuta sigara

Dalili

Awali fangasi wanapokuwa wanaendelea kukua, unaweza usipate dalili yoyote ile, jinsi fangasi wanavyoongezeka unaweza kupata dalili kati ya zifuatazo;

• Kuwa na mabaka au utando wenye rangi nyeupe kwenye kuta za ndani ya mdomo wako, kwenye paa la mdomo na sakafu au kwenye fizi na maeneo mengine yam domo.

• Mwonekano wa mabaka yaliyoinuka yanayofanana na maziwa mgando

• Kuwashwa na kubadilika rangi kwa kinywa

• Kushindwa kula kwa sababu unapokuwa unakula au kumeza unapata maumivu ya kinywa

• Kutokwa damu kiasi kutoka kwenye mdomo endapo unajikwangua kutoa fangasi

• Kuonekana kwa mipasuko na wekundu kwenye kona za midomo

• Kupoteza ladha ya chakula

• Maumivu ya fizi

• Kutokwa na mate yanayofanana na maziwa(mate meupe)

• Kusambaa kwa fangasi kwenye kinywa na sehemu za ndani zaidi ya kinywa kwa wagonjwa wene UKIMWI, saratani au wenye kinga za mwili zilizo chini.

• Kulialia kwa watoto na kushindwa kunyonya vema

Vipimo

Mara nyingi tatizo hutambuliwa kwa kuangaliwa tu na daktari wako hivyo hakuna uhaja wa kufanya kipimo. Endapo kuna uhaja wa vipimo, vipimo vifuatavyo vinaweza kufanyika;

• Kipimo cha culture

• Kipimo cha damu

Matibabu

Matibabu ya fangasi wa mdomoni na kwenye ulimi huhusisha matumizi ya dawa za kuua fangasi zinazoitwa antifangus kwa muda wa siku 7 hadi 14. Dawa zinazoweza kutumika mifano yake huwa ni luconazole, itraconazole, clotrimazole, miconazole, anidulafungin, caspofungin, micafungin , amphotericin B au nystatin. Maambukizi sugu au makali huhitaji matumizi ya dawa kwa njia ya sindano. Endapo huponi fangasi baada ya kutumia dawa, unaweza kuhitaji kubadilishiwa dawa. Soma zaidi kuhusu matumizi ya dawa hizi kwenye sehemu ya matibabu ya fangasi wa ulimi au kinywani kwenye makala za ULY CLINIC.

Madhara ya fangasi mdomoni

Kusambaa kwa maambukizi kwenye damu na maeneo mengine ya mwili. Kusambaa huku huweza kuleta dalili za hatari, hutokea sana kwa watu wenye kinga za mwili zilizo chini mfano wagonjwa wenye maambukizi ya VVU na kisukari.

Kinga

Ili kujikinga au kupunguza hatari ya kupata maambukizi ya fangasi kwenye kinywa fanya mambo yafuatayo;

• Safisha kinywa chako kwa kupiga mswaki na dawa ya meno kila unapotaka kulala na mara baada ya kula angalau mara mbili kwa siku

• Endapo unatumia dawa jamii ya corticosteroid iwe ya kunywa au kuvuta, hakikisha pia unapiga mswaki kwa dawa na maji mengi ili kusafisha kinywa chako

• Kagua vidani unavyovaa kinywani, visafishe kila siku

• Hudhuria kliniki ya kinywa kwa jinsi ulivyopangiwa na daktari wako kwa uchunguzi

• Usile vyakula vyenye sukari kwa wingi, hivi hufanya fangasi wakue zaidi. Endapo umetumia vyakula vyenye sukari, hakikisha unapiga mswaki mara moja.

• Kwa mgonjwa wa kisukari. dhibiti kiwango cha sukari, hakikisha kinakuwa kwenye kiwango cha kawaida kinachoshauriwa na daktari wako.

• Pata matibabu ya fangasi wa maeneo ya uke

• Endapo una tatizo la kukaukiwa mate, hakikisha unapata matibabu, kunywa maji ya kutosha na mara kwa mara.