Vitamini A ni miongoni mwa virutubisho vilivyo katika kundi la virutubibsho vinavyo hitajika kwa kiasi kidogo lakini vyenye kazi muhimu sana mwilini.

Vitamini A ina kazi muhimu mwilini na kabla ya kuziangalia ebu tujue aina na vyanzo vya vitamini A.

Vyanzo vya vitamini A

• Nyama

• Maini

• Samaki

• kiini cha yai

• maziwa ya mama anaenyonyesha

• Siagi ya maziwa

• Mboga na matunda yenye rangi ya njano mfano nyanya, karoti, maembe, papai, tikiti maji, zabibu, viazi vya njano na mahindi ya njano

Umuhimu na kazi za vitamini A

Nimuhimu kwa afya ya macho kwani vitamini A huunda sehemu muhimu ya seli za macho ili kuona vizuri. Ukosefu ama upungufu wa vitamini A hupelekea uono hafifu wa macho hususani kwenye giza ama kwenye mwanga hafifu.

• Huimarisha kinga ya mwili ili kupambana dhidi ya magonjwa na mambukizi mbalimbali

• Huimarisha afya ya mfumo wa uzazi na uumbaji wa mtoto wakati wa ujauzito

• Husaidia ukuaji hususani kwa watoto

• Husaidia ukuaji na uimara wa meno na mifupa

• Husaidia kupambana na sumu mbalimbali mwilini

• Husaidia mwili katika kutengeneza damu.

• Hupunguza hatari ya kupata saratani kama vile saratani ya mapafu, kibofu, mlango wa kizazi(seviksi)

Mahitaji ya vitamin A kwa siku

Makundi tofauti tofauti kama vile watoto, vijana wanao balehe, mama mjamzito au anayenyonyesha, wanaume na wanawake wana mahitaji ya viwango vinavyotofautiana kwa siku.

Athari za upungufu wa vitamini A

• Kushindwa kuona vizuri kwenye giza au mwanga hafifu.

• Kupata ngozi kukauka na kupauka na kua na vidonda pamoja na nywele zisizo na afya.

• Kupata maambukizi ya magonjwa mara kwa mara haswa katika mfumo ya njia ya hewa, Gastrointestino na mfumo wa mkojo

• Watoto kuugua surau kwa urahisi

• Kudumaa kwa watoto kutonana na kukoma kukua na kuongezeka uzito

• Ukuaji wa taratibu na wenye kasoro wa mifupa na meno

Athari za kuzidi kwa vitamini A

Licha ya kua vitamini A ni muhimu mwilini, virutubisho hivi vina madhara fulani endapo vitazidi mwilini. Ni muhimu kukumbuka kua athari hizi huonekana zaidi kwenye matumizi ya dawa zenye virutubisho vya vitamini A

Athari hizo ni pamoja na

• Kuhisi kizunguzungu

• Kuhisi kichefuchefu

• Kuhisi maumivu ya kichwa

• Mzio

• Maumivu ya viungo na mifupa

• Kupoteza fahamu

• Mtoto aliye tumboni kuumbika kimakosa kama mama mjamzito akizidasha matumizi ya dawa zenye vitamini A

• Kunyonyoka nywele

• Udhaifu wa mifupa na inakua rahisi kuvunjika

• Ukosefua wa usingizi

Ni muhimu kukumbuka kwamba athari hizi huisha kwa kusitiasha matumizi ya virutubisho dawa za vitamini A au kula kiwango sahihi cha vitamini A.