Ngano ni moja ya zao linalotumika sana na binadamu ulimwenguni, huvunwa kutoka kwenye mmea wa majani unaitwa triticum ambao huota kwnye maeneo mbalimbali duniani.

Matumizi ya ngano huwa mengi sana, mfano tu ni kutengeneza unga wa mikate, keki, chapati na mandazi. Unga wa ngano una protini inayofahamika kwa jina la gluteni, protini hii husaidia kuimarisha kinga ya mwili .

Hata hivyo baadhi ya watu huwa na mzio na protini hii, mara wanapokula huharisha au kuumwa tumbo. Watu wenye ugonjwa wa Crohn wanashauriwa kuepuka vyakula vya ngano kutokana na kuwa na protini hii.

Aina za ngano

Kitiba, kuna aina mbili za ngano ambazo ni;

a.Ngano isiyokobolewa

Hii ni ile ambayo haijatolewa ganda lake na ni ya rangi ya kahawia ,hii ina virutubisho vyote asilimia 100

b.Ngano illiyokobolewa

Hii huonekana kama unga wenye rangi nyeup, kukoboa ngano inapunguza baadhi ya virutubisho

Virutubisho vya ngano

• Nishati

• Protini

• Wanga

• Sukari

• Nyuzinyuzi

• Mafuta

• Madini ya selenium, manganezi, fosforazi, shaba na foleti

• Vitamin B6 na B12

Faida za ngano

• Ngano iliyoandaliwa kutoka kiwandani huwa na sukari ndogo inayoweza kutumika hata kwa wagonjwa wa kisukari

• Huongeza nyuzilishe ambazo huongeza uzito wa kinyesi na kufanya kipite kirahisi na pia baadhi yake hushambulia bakteria

• Husaidia mwili katika kuwa na wingi wa protini ,ngano ina asilimia 80 ya protini ,

• Ni chanzo kizuri cha madini Kama selenium, manganese, phosphorus, copper na folate

• Ni chanzo kizuri cha Vitamin kama vitamin B6 ,Vitamin B12,

• Hupunguza hatari ya saratani ya utumbo mwembamba kwa kuwa na antioksidanti ambazo ni ferulic, phytic, Alkylresorcinols,lutein ,lignans

• Hupunguza hatari ya kupata magonjwa ya moyo

• Hupunguza hatari ya kupata utapiamlo

• Hutia mwili nguvu kwa kuwa huwa na wanga

• Huzuia hatari ya kupata ugonjwa wa kisukari

• Huepusha hatari ya kupata mawe kwenye figo

• Huzuia pumu kwa watoto wadogo

• Hupunguza dalili kukoma kwa hedhi

• Huimarisha afya ya nywele