Swali la msingi
Sina maziwa ya kutosha kumnyonyesha mtoto, je? nitumie nini kama kichochezi maziwa yatoke au nile vyakula vipi?
Majibu
Ikiwa unakabiliwa na upungufu wa maziwa ya mama, kuna mambo kadhaa unayoweza kufanya ili kuongeza uzalishaji wa maziwa:
1. Unyonyeshaji wa mara kwa mara
Mnyonyeshe mtoto mara nyingi (angalau kila baada ya saa 2-3). Kadiri mtoto anavyonyonya, ndivyo mwili wako unavyotengeneza maziwa zaidi na hakikisha mtoto anashika chuchu vizuri ili kunyonya kwa ufanisi.
2. Lishe bora
Baadhi ya vyakula vinavyosaidia kuongeza uzalishaji wa maziwa ni:
Uji wa nafaka (mtama, uwele, mahindi, au mchanganyiko wa nafaka)
Mbegu za maboga na ufuta
Matunda yenye maji mengi (papai, tikiti maji, parachichi)
Mboga za majani (mlenda, matembele, mchicha)
Maji mengi – kunywa angalau lita 2-3 za maji kwa siku.
3. Vinywaji vya asili vya kuongeza maziwa
Uji wa dona
Maziwa ya mtindi
Juisi ya mbegu za maboga au lozi
Chai ya komamanga au tangawizi
4. Kupumzika na kuepuka msongo wa mawazo
Msongo wa mawazo unaweza kupunguza uzalishaji wa maziwa, hivyo pata muda wa kupumzika na kulala vya kutosha.
5. Dawa za asili na vidonge vya kichocheo
Fenugreek (methre) – hupatikana kama chai au vidonge
Moringa (mlonge) – majani yake husaidia kuongeza maziwa
Vidonge vya domperidone (hii ni dawa ya hospitali, hivyo ni vyema kushauriana na daktari kabla ya kutumia).
6. Epuka vitu vinavyoweza kupunguza uzalishaji wa maziwa
Usinywe pombe au kahawa kwa wingi, kuepuka kuvuta sigara na na kupunguza matumizi ya vyakula vya kusindika na vilivyoongezwa sukari nyingi.
Namna ya kuandaa na kutumia vyakula hivyo ili kuongeza uzalishaji wa maziwa
Ili kuongeza uzalishaji wa maziwa kwa njia ya lishe, ni muhimu kutumia vyakula vinavyosaidia kwa namna sahihi. Hapa kuna njia bora za kutumia vyakula hivyo kwa matokeo mazuri:
1. Uji wa Lishe
Jinsi ya kuandaa
Tumia unga wa mtama, ulezi, mahindi, au mchanganyiko wa vyakula hivyo.
Ongeza mbegu za maboga zilizopondwa au unga wa alizeti.
Tumia maziwa au karanga zilizopondwa kama nyongeza.
Kunywa uji angalau vikombe 2 kwa siku, asubuhi na jioni.
2. Mbegu za Uwatu (mbegu za Fenugreek)
Njia za kutumia
Loweka mbegu kijiko 1 cha chai kwenye maji ya moto usiku kucha, kisha kunywa maji yake asubuhi.
Unaweza pia kuongeza kwenye chai au uji.
Unashauriwa kutumia mara 1-2 kwa siku.
3. Majani ya mlenda na Matembele
Jinsi ya kupika
Chemsha au kaanga kwa mafuta kidogo na vitunguu ili kutunza virutubisho.
Unaweza kula kama mboga pamoja na ugali au wali.
Tumia angalau mara 4 kwa wiki.
4. Supu ya samaki au mifupa
Njia ya kutumia:
Chemsha mifupa ya kuku, nyama, au samaki kwa muda mrefu ili kutoa virutubisho.
Kunywa supu mara 3-4 kwa wiki, hasa jioni au wakati wa chakula cha mchana.
5. Karanga, lozi na korosho
Jinsi ya kutumia:
Kula kiasi cha mkono mmoja wa karanga au lozi kila siku.
Unaweza kuzitafuna moja kwa moja au kusaga na kuongeza kwenye uji, juisi, au maziwa.
6. Maharage na dengu
Jinsi ya kupika:
Chemsha na upike kwa njia ya kawaida na viungo vya asili.
Kula mara 3-4 kwa wiki kama sehemu ya mlo wa kila siku.
7. Matumizi ya maji mengi
Kunywa maji angalau lita 2-3 kwa siku.
Unaweza kuongeza maji ya limao au asali ili kusaidia usagaji wa chakula.
8. Kutumia Vyakula Hivi Katika Mlo wa Kila Siku
Asubuhi:
Kunywa uji wa lishe wenye mbegu za maboga na karanga.
Mchana:
Kula chakula chenye mboga za majani kama mlenda/matembele na maharage au dengu.
Jioni:
Kunywa supu ya mifupa au samaki na kula karanga/lozi kama kitafunwa.
Kabla ya kulala:
Kunywa chai yenye mbegu za uwatu au maziwa yenye lozi.
Muda wa Kuona Matokeo
Kwa kawaida, unapotumia vyakula hivi kwa mpangilio mzuri, unaweza kuona ongezeko la maziwa ndani ya siku 3 hadi wiki 1. Hakikisha pia unanyonyesha mara kwa mara kwa sababu mwili hutoa maziwa kulingana na mahitaji ya mtoto.
Ikiwa bado huoni mabadiliko, unaweza kutafuta msaada wa daktari au mshauri wa unyonyeshaji.
Tusaidie kuboresha na kuwa msaada kwako zaidi
Ili kuboresha makala hii toa maswali na maoni yako katika makala hii, na kama ushauri huu umekusaidia pia toa maoni yako pia na utufahamishe umetumia njia gani. Asante.
Rejea za mada hii
ULY CLINIC.
World Health Organization (WHO). (2021). Infant and young child feeding: Model chapter for textbooks for medical students and allied health professionals. Geneva: WHO. Retrieved from https://www.who.int
American Academy of Pediatrics (AAP). (2022). Breastfeeding and the use of human milk. Pediatrics, 150(6), e2022057989. DOI: https://doi.org/10.1542/peds.2022-057989
International Breastfeeding Journal. (2020). The impact of maternal nutrition on breast milk composition and infant health. Retrieved from https://internationalbreastfeedingjournal.biomedcentral.com
National Institute of Child Health and Human Development (NICHD). (2023). Breastfeeding and maternal health. Retrieved from https://www.nichd.nih.gov
La Leche League International. (2023). Foods and herbs that may help increase breast milk supply. Retrieved from https://www.llli.org
Academy of Nutrition and Dietetics. (2021). Best nutrition for breastfeeding moms. Retrieved from https://www.eatright.org
Abou-Dakn, M., et al. (2018). The effect of fenugreek on milk production in breastfeeding mothers: A systematic review. Journal of Human Lactation, 34(1), 21-30. DOI: https://doi.org/10.1177/0890334417746496