Swali la Msingi
Mwanangu ana miezi 8 lakini bado hajaanza kutambaa, je Hilo ni tatizo au kawaida?
Majibu
Kwa mtoto wa miezi 8 ambaye bado hajaanza kutambaa, si lazima iwe ni tatizo mara moja. Watoto hutofautiana katika hatua zao za ukuaji, na baadhi huanza kutambaa kati ya miezi 6 hadi 10, huku wengine wakiruka hatua hii kabisa na kuanza kusimama au kutembea moja kwa moja. Ingawa si tatizo lakini ni muhimu kufuatilia maendeleo yake kwa karibu.
Hatua za kawaida za maendeleo ya kutambaa
Kwa kawaida, watoto huanza kutambaa kati ya miezi 6 hadi 10. Kabla ya kufikia hatua hii, wanapitia maendeleo yafuatayo:
Miezi 3-4
Mtoto huanza kuinua kichwa chake akiwa amelala kwa tumbo.
Miezi 4-6
Anaanza kugeuka kutoka kwa mgongo hadi kwa tumbo na kinyume chake.
Miezi 6-7
Huanzia kusimama kwa magoti na mikono na kujaribu kusukuma mbele.
Miezi 8-10
Watoto wengi huanza kutambaa kwa kutumia magoti na mikono au kwa njia nyinginezo.
Sababu Zinazoweza Kusababisha Mtoto Achelewe Kutambaa
Mazingira ya Malezi
Ikiwa mtoto hutumia muda mwingi kwenye kiti cha mtoto, kiti cha gari, au bouncer, anaweza kukosa mazoezi ya kutosha ya misuli inayohitajika kwa kutambaa.
Hakuna nafasi ya kutosha ya kucheza na kujinyoosha sakafuni.
Ukosefu wa muda wa kutosha kullia tumbo
Kumlaza mtoto kwa tumbo ni muhimu kwa kuimarisha misuli ya shingo, mgongo, na mikono, ambayo inahitajika kwa kutambaa.
Maumbile ya mtoto
Watoto wengine huwa na misuli dhaifu kidogo mwanzoni au huwa na tabia ya kupenda kukaa zaidi badala ya kusogea.
Tabia ya maendeleo ya kipekee
Baadhi ya watoto huruka hatua ya kutambaa kabisa na moja kwa moja huanza kusimama na kutembea.
Sababu za kiafya
Matatizo ya neva au misuli yanaweza kuchelewesha kutambaa, lakini haya ni nadra.
Kama mtoto anaonekana dhaifu sana, hawezi kushikilia kichwa chake vizuri, au hana usawa wa kutumia miguu na mikono, basi ni muhimu kumuona daktari.
Unachoweza kufanya kwa mtoto huyu
Msaidie kwa mazoezi
Mweke mtoto kwa tumbo ("tummy time") mara kwa mara ili kujenga nguvu za misuli ya mgongo, shingo, na mikono.
Mpe nafasi ya kucheza chini
Acha akae kwenye sakafu na acheze badala ya kuwa muda mwingi kwenye kiti au kiti cha gari.
Mtie moyo kwa vinyago
Weka vitu vya kuvutia mbele yake ili ajaribu kuvifikia kwa kusogea.
Angalia hatua nyingine za ukuaji
Kama anaweza kukaa mwenyewe, anashika vitu kwa mikono miwili, na anajielekeza kwa mikono au miguu, basi maendeleo yake yanaendelea vizuri.
Lini Unapaswa Kumuona Daktari?
Kwa watoto wengi, kutambaa huja kwa muda wake, lakini ukiona dalili zozote zifuatazo au una wasiwasi, unapaswa kumwona daktari kwa uchunguzi zaidi.
Ana miezi 10 au zaidi na hajaanza kutambaa au kuonyesha nia ya kusonga mbele.
Hana nguvu ya kutosha kushikilia kichwa chake.
Anaonekana kuwa na udhaifu mwingi wa misuli au anatumia upande mmoja wa mwili zaidi kuliko mwingine.
Haonyeshi juhudi za kusimama kwa msaada au kusonga kwa namna yoyote.
Rejea za mada hii:
Adolph KE. Psychophysical assessment of toddlers' ability to cope with slopes. Journal of Experimental Psychology: Human Perception and Performance. 1995;21:734–750. doi: 10.1037//0096-1523.21.4.734.
Adolph KE. Learning in the development of infant locomotion. Monographs of the Society for Research in Child Development. 1997;62(3, Serial No. 251)
Adolph KE. Specificity of learning: Why infants fall over a veritable cliff. Psychological Science. 2000;11:290–295. doi: 10.1111/1467-9280.00258.
Adolph KE. Learning to move. Current Directions in Psychological Science. 2009;17:213–218. doi: 10.1111/j.1467-8721.2008.00577.x.
Adolph KE, Berger SE. Motor development. In: Kuhn D, Siegler RS, editors. Handbook of child psychology: Vol. 2. Cognition, perception, and language. 6th ed. John Wiley & Sons; New York: 2006. pp. 161–213.
Adolph KE, et al. Infants' perception of affordances of slopes under high and low friction conditions. Journal of Experimental Psychology: Human Perception and Performance. doi: 10.1037/a0017450. in press.
Adolph KE, et al. Motor skills. In: Bornstein MH, editor. Handbook of cross-cultural development science. Vol. 1. Domains of development across cultures. Erlbaum; Hillsdale, NJ: in press.
Adolph KE, et al. Locomotor experience and use of social information are posture specific. Developmental Psychology. 2008;44:1705–1714. doi: 10.1037/a0013852.
Adolph KE, et al. Learning to crawl. Child Development. 1998;69:1299–1312.
Ames LB. The sequential patterning of prone progression in the human infant. Genetic Psychology Monographs. 1937;19:409–460.