Majadiliano na Wataalamu

Swali la msingi

Habari daktari, nina rafiki yangu anataka kufahamu siku zake za hatari za kubeba ujauzito, tarehe zake za period huwa zinabadirika, mwezi uliopita aliingia trh 6 na mwezi huu wa 4 ameingia tarehe 14, anasema hajui chochote kuhusu masuala ya uzazi na hata mzunguko wake hajui kama anaingiaga Bada ya sku ngapi, japo period yake huchukua sku 3 Hadi 4 anamaliza. Asante!Nina rafiki yangu anataka kufahamu siku zake za hatari za kubeba ujauzito, tarehe zake za period huwa zinabadirika, mwezi uliopita aliingia trh 6 na mwezi huu wa 4 ameingia trh 14, anasema hajui chochote kuhusu masuala ya uzazi na hata mzunguko wake hajui kama anaingiaga Bada ya sku ngapi, japo period yake huchukua sku 3 Hadi 4 anamaliza. Asante!

Majibu

Shukrani sana kwa swali la msingi na la muhimu kwa afya ya uzazi. Nitakujibu kwa lugha rahisi ili rafiki yako aelewe vizuri.

Kuelewa mzunguko wa hedhi

Mzunguko wa hedhi huhesabiwa kuanzia siku ya kwanza ya hedhi hadi siku ya kwanza ya hedhi inayofuata. Kwa mfano:

• Mwezi wa 3 aliingia tarehe 6 Machi

• Mwezi wa 4 aliingia tarehe 14 Aprili

Kwa hiyo mzunguko wake ulikuwa siku 39 (kuanzia Machi 6 hadi Aprili 14).

Mzunguko wa kawaida huwa kati ya siku 21 hadi 35, lakini kwa baadhi ya wanawake huweza kubadilika kidogo-kidogo kama kwa rafiki yako.

Siku za hatari ni zipi?

Siku za hatari ni karibu na uovuleshaji (yai kuachiliwa). Hii hutokea siku 14 kabla ya hedhi inayofuata. Kwa rafiki yako ambaye mzunguko wake ni wa takriban siku 39, uovuleshaji itakuwa siku ya 25 ya mzunguko wake.

Siku za hatari ni kati ya siku ya 20 hadi 26 ya mzunguko (yaani wiki ya tatu hadi ya nne baada ya kuanza hedhi).

Kwa mfano huu wa Aprili

• Hedhi alianza tarehe 14 Aprili

• Uovuleshaji unatarajiwa kuwa karibu na Mei 8

• Siku zake za hatari ni Mei 3 hadi Mei 9

Mambo ya kufanya

1. Aanze kuandika tarehe za kila mwezi anapoanza hedhi – hii itamsaidia kujua mzunguko wake.

2. Awe makini na dalili za uovuleshaji kama vile ute wa ukeni kuwa mwepesi kama “yai bichi”, maumivu kidogo ya tumbo, au hamu ya tendo la ndoa kuongezeka.

3. Kama hataki mimba, atumie kinga kama kondomu hasa katika siku za hatari.

4. Kama anataka ujauzito, hizo siku za hatari ni nafasi nzuri ya kujaribu kupata mimba.

Wapi unaweza kupata maelezo zaidi?

Pata maelezo zaidi katika makala zifuatazo;

• Njia ya kufahamu idadi ya siku za mzunguko wa hedhi

• Siku za kupata mimba kwa mizunguko ya siku 21 hadi 45

Rejea za mda hii:

1. World Health Organization. Family Planning: A Global Handbook for Providers. 2018 update. Baltimore and Geneva: CCP and WHO; 2018.

2. Trussell J. Contraceptive efficacy. In: Hatcher RA, Trussell J, Nelson AL, Cates W, Kowal D, Policar M, editors. Contraceptive Technology. 20th ed. New York: Ardent Media; 2011. p. 779–863.

3. Fehring RJ, Schneider M, Raviele K. Variability in the phases of the menstrual cycle. J Obstet Gynecol Neonatal Nurs. 2006;35(3):376–84.

4. Ecochard R, Gougeon A. Side of ovulation and cycle characteristics in normally fertile women. Hum Reprod. 2000;15(4):752–5.

5. Stanford JB, Smith KR, Dunson DB. Vulvar mucus observations and the probability of pregnancy. Obstet Gynecol. 2003;101(6):1285–93.

6. Wilcox AJ, Dunson D, Baird DD. The timing of the "fertile window" in the menstrual cycle: day specific estimates from a prospective study. BMJ. 2000;321(7271):1259–62.