Ukitumia P2 unaweza beba mimba?
Swali la msingi
Samahani daktari naomba kuuliza swali, eti nikitumia ujauzito naweza beba mimba?
Majibu
Bila samahani, nitakupa maelezo ya kisayansi ya kama unaweza kushika mimba baada ya kutumia p2 (Postinor 2 au Plan B) kuzuia mimba baada ya tendo kwenye siku za kushika mimba.
Postinor 2 ni dawa ya uzazi wa dharura inayotumika kusaidia kuzuia mimba baada ya kufanya ngono bila kinga au wakati kama kinga haikuwa na ufanisi kama vile kupasuka kwa kondomu. Hii ni dawa inayoshughulikia haraka ili kuzuia mimba, lakini ni muhimu kuelewa kuwa:
P2 haiwezi kuzuia mimba baada ya yai kupevuka (uovuleshaji). Ikiwa yai tayari limepevuka na kuhamia kwenye mirija ya uzazi, P2 haiwezi kufanya kazi.
P2 haifai kutumika kama njia ya kudumu ya uzazi wa mpango. Inapaswa kutumika tu kama njia ya dharura, na sio kama mbadala wa njia za uzazi wa mpango za kawaida.
Ufanisi wa P2
Ufanisi wa P2 unategemea wakati kinapotumika baada ya tendo la ngono. Ikiwa kimetumika kwa haraka, kina ufanisi mkubwa zaidi. Hapa ni makadirio ya ufanisi wake kulingana na muda kilipotumika baada ya tendo la ngono:
Ikiwa kimetumika ndani ya masaa 24: Ufanisi unaweza kuwa hadi 95%.
Ikiwa kimetumika ndani ya masaa 48: Ufanisi unapungua hadi 85%.
Ikiwa kimetumika ndani ya masaa 72: Ufanisi wa P2 hupungua zaidi hadi 75%.
Nini unapaswa kufanya sasa?
Ikiwa unawasiwasi kama P2 imefanya kazi au la, kuna hatua kadhaa unazoweza kuchukua ili kujua hali yako:
1. Subiri hedhi yako ifike
Ikiwa una mzunguko wa kawaida wa hedhi, subiri na angalia kama hedhi yako itachelewa au itakuja mapema. P2 inaweza kusababisha mabadiliko katika mzunguko wako wa hedhi, kama kuchelewa au kuja mapema. Kama hedhi yako inachelewa kwa zaidi ya wiki moja kutoka kwenye tarehe yako ya kawaida, ni ishara ya kuzingatia na kufanya vipimo.
2. Fanya kipimo cha ujauzito
Unaweza kufanya kipimo cha ujauzito kwa njia ya mkojo nyumbani. Hii inashauriwa kufanya wiki mbili baada ya tendo la ngono. Kipimo hiki kitakuwa sahihi zaidi wakati umekosa hedhi yako au unapojisikia dalili za ujauzito. Ikiwa unataka uhakika zaidi, unaweza kwenda kwa daktari au kliniki kwa kipimo cha kipimo cha damu cha ujauzito. Hii itatoa majibu sahihi zaidi mapema.
3. Dalili za kuwa na mimba
Ikiwa unapata dalili kama vile kichefuchefu, uchovu, maumivu ya tumbo, au maumivu ya matiti, hizi zinaweza kuwa dalili za ujauzito. Hata hivyo, baadhi ya dalili hizi pia zinaweza kutokea baada ya kutumia P2.
4. Wasiliana na daktari
Ikiwa una wasiwasi mkubwa, unaweza kuzungumza na daktari au mtaalamu wa afya. Daktari anaweza kupima na kutoa ushauri zaidi, ikiwa ni pamoja na kipimo cha ujauzito au kujua kama kuna hali nyingine inayosababisha mabadiliko yako ya hedhi.
Rejea za mada hii:
Novikova N, et al. Effectiveness of levonorgestrel emergency contraception given before or after ovulation--a pilot study. Contraception. 2007 Feb;75(2):112-8. doi: 10.1016/j.contraception.2006.08.015. Epub 2006 Oct 27. PMID: 17241840.
Glasier A, et al. Intervention with ulipristal acetate or levonorgestrel for emergency contraception: a systematic review and meta-analysis. Lancet. 2010;375(9717):555-62.
Trussell J. Emergency contraception: a last chance to prevent unintended pregnancy. In: Hatcher RA, Trussell J, Nelson AL, et al., editors. Contraceptive Technology. 20th ed. New York: Ardent Media; 2018. p. 533-61.
Cleland K, et al. Emergency contraception: a review of the literature. Obstet Gynecol Surv. 2010;65(9):563-72.
von Hertzen H, et al. Low-dose mifepristone and levonorgestrel for emergency contraception: a randomized controlled trial. Lancet. 2010;375(9717):495-503.
American College of Obstetricians and Gynecologists. Emergency contraception. ACOG Practice Bulletin No. 152. Obstet Gynecol. 2015;126(3):1-10.
Kapp N, et al. Emergency contraception: a comprehensive review of the evidence. Contraception. 2007;75(2):50-57.
World Health Organization. Emergency contraception: A standard of care. Geneva: World Health Organization; 2015. Available from: https://www.who.int.
Shoupe D, Policar M. Emergency contraception: an overview. Fertil Steril. 2010;94(3):437-46.