Kutunza kidonda cha upasuaji nyumbani

Sehemu hii utajifunza namna ya kutunza vidonda aina zote, vidonda vya upasuaji, na majeraha mengine.

Utunzaji wa vidonda, huhusisha mambo mawili kwanza kutunza kidonda na pili kupunguza maumivu yanayoweza kutokana na upasuaji au kidonda kutokana na jeraha.

Mbali na hivyo unatakiwa kujua dalili na ishara za hatari wakati unatunza kidonda zinazoweza kuashiria maambukizi kwenye kidonda ili kuzuia madhara yanayoweza kutokana na maambukizi hayo kwa kusafisha vema kidonda chako.

Ni vema pia kukumbuka vema maelekezo ambayo umepewa na daktari wako wakati unaruhusiwa kutoka hospitali. Unaweza kumuuliza mhudumu wako wa afya kukupa maelezo Zaidi kuhusu maelekezo ulopewa kama una shida kuyaelewa vema.

Aina za vidonda vya upasuaji

Kabla ya kujua namna ya kutunza kidonda ni lazima kujua aina za vidonda vinavyotokana na upasuaji;

Kuna aina 4 za vidonda ambavyo vinaweza kuhitaji upasuaji kurekebishwa

Kidonda kisafi

Huwa hakina dalili ya maambukizi au inflamesheni na havihitaji kuondolewa uchafu na hakitokani na kidonda kutokana na upasuaji wa kuondoa ogani ndani ya mwili. Vidonda hivi ni kama vile vidonda kutokana na upasuaji wa kwenye macho, Ngozi au mishipa ya damu. Hatari ya vidonda hivi kupata maambukizi ni chini ya asilimia 2

Vidonda visafi vilivyotiwa uchafu

hii ni aina ya kidonda ambacho hakina dalili ya maambukizi wakati wa upasuaji lakini huhusisha vidonda vya upasuaji wa kuondoa au kufanya marekebisho ya ogani ndani ya mwili. Mfano wa vidonda hivi ni vile vya upasuaji wa kwenye mapafu, apendeksi, na uke. Hatari ya kupata maambukizi ni asilimia 10

Kidonda kilichochanganyika na uchafu

Aina hii ya vidonda vinahusi vidonda vilivyo wazi vilivyotokana na ajali, vidonda cisafi vilivyotokana na ajali au kidonda kutokana na upasuaji wa kurekebisha au kundoa ogani ndani ya mwili na vidonda ambavyo damu au majimaji mengine yanaweza kumwagikia kwenye kidonda. Aina hii ya vidonda hatari ya maambukizi ni asilimia 13 hadi 20

Vidonda vichafu na vilivyochanganyika na uchafu

Vidonda hivi huwa vinamaambukizi wakati wa upasuaji. Hatari ya maambukizi ni asilimia 40

Madhumuni

Madhumuni ya kutunza kidonda baadaya upasuaji ni;

• Kufanya kidonda kipone haraka bila maambukizi

• Kufanya eneo lenye kidonda lijirudie vizuri karibia na mwonekano wake wa mwanzo

Utunzaji wa kidonda cha upasuaji

Ni vema ukamuuliza daktari wako namna ya kusafisha na kutunza kidonda chako. Kama una kidonda kilichofungwa baada ya kufanyiwa upasuaji msafi, kidonda kinaweza kujifunga chenyewendani ya masaa 24 hadi 48. Unaweza kuondoa bandaji na kuoga kama ulivyoelekezwa na daktari wako.

• ​

• Haya ni baadhiya maelekezo ya ujumla ya kutunza kidonda chako.

• Tumia maji ya bomba au shawa wakati wa kuosha kidonda

• Zuia kuoga kwenye jokofu, swimming pool na maji ya moto mpaka kidonda kimepona

• Vivywalo vya kidonda vinaweza kuumiza kidonda wakati wa kutoa, vitatakiwa kuloanishwa kabla ya kuvitoa

• Usitumie dawa za antiseptiki au disinfektanti kama hydrogen peroxide, spiriti au iodine kuosha kidonda kilicho wazi. Kemikali hizi hubomoa kidonda badala ya kufanya kipone

• Kutumia gozi kwenye kidonda kunaweza kusababisha maumivu, matumizi ya vivyalo maalumu kwa ajili ya kidonda kama hydrogels, hydrofibres, alginates na silicone laini huzuia maumivu kwa asilimia nyingi

• Maumivu ya kidonda yanaweza kuzuiliwa kwa kutumia dawa za kununua duka la dawa baridi au kuandikiwa na daktari wako

Kusafisha kidonda cha upasuaji

Ni muhimu kufuata maelekezo ya daktari ya namna ya kuosha kidonda chako. Aya inayofuata chini imeelezea namna ya kuondoa gozi kwenye kidonda kabla ya kuoga au kusafisha kidonda

• Kama mikono yako inaonekana kuwa na uchafu, tumia sabuni na maji kunawa mikono kwa muda wa sekunde 10 hadi 30. Endapo mikono yako haionekani kuwa na uchafu unaweza kutumia Mafuta ya kusafishia mikono yenye spiriti asilimia 60.

• Baada ya mikono kuwa misafi, legeza gozi kidogo, usiiondoe yote kwa hatua hii

• Vaa glavu za tiba au tumia karatasi ya plastiki kuondolea gozi kwenye kidonda. Tupa uchafu wote kwenye kwenye ndoo ya kutunzia uchafu

• Osha mikono yako tena au tumia tena Mafuta ya kusafisha mikono yenye spiriti asilimia 60

Kuosha kidonda cha upasuaji wakati usio wa kuoga

• Kama mikono yako inaonekana kuwa na uchafu, tumia sabuni na maji kunawa mikono kwa muda wa

• sekunde 10 hadi 30. Endapo mikono yako haionekani kuwa na uchafu unaweza kutumia Mafuta ya

• kusafishia mikono yenye spiriti asilimia 60.

• Chovya gozi safi kwenye maji ya bomba au kutumia maji maalumu ya kununua duka la dawa kama

• unayo au umeambiwa kuyatumia

• Eneo ambalo limeshonwa au kubanwa na stepla ni eneo ambalo huwa na uchafu kiasi, hili linatakiwa

• kuwa la kwanza kusafishwa na kicha eneo la nje linafuatia. Usirudi tena katikati ya kidonda wakati wa

• kusafisha kwa kutumia gozi ile ile kuzuia kuleta uchafu. Siku zote anza na katikati kwenda nje.

• Tembeza gozi iliyochovywa kwenye maji taratibu kuzunguka eneo la kidonda kilichoshonwa kwa nyuzi

• au kutumia steri strips ili kusafisha na kuondoa damu iliyokauka au majimaji yanayotoka kwenye kidonda cha upasuaji.

• Rudia hizi mara nyingine na kisha kikaushe kidonda kwa gozi kavu au taulo safi

Kusafisha kidonda wakati unaoga

Fuata hatua zifuatazo kusafisha kidonda cha upasuaji wakati unaoga kwa ya bomba la mvua

• Tumia kiti kukaa kwa utulivu, rekebisha maji ya mvua yaanze kutoa maji yenye uvuguvugu kiasi na yasitoke kwa kasi kuzuia kutenganisha au kuumiza kidonda. Maji yasiwe ya moto.

• Acha maji ya shawa yatiririke kwenye kidonda kwa dakika 5 hadi 10, hakikisha kidonda kinakaa mbali na bomba la shawa ili kisigusane na shawa.

Mambo ya kuzingatia

Mambo muhimu ya kuzingatia unapokuwa unasafisha kidonda cha upasuaji

• Hakikisha hutumii nguvu kusafisha kidonda ili kuzuia kidonda kufunguka au nyuzi kuachia

• Nawa mikono kala ya kusafisha kidonda

• Kama kidonda cha lasalesheni kipo juu ya kichwa, unaweza kutumia sabuni ya shampuu kuosha nywele za juu ya kichwa. Tumia nguvu kidogo na zuia maji yasitiririke kwa nguvu sana kwenye kidonda

• Mpigie daktari wako kama una maswali Zaidi kuhusu namna gani ya kusafisha kidonda chako na namna gani ya kutunza nyuzi za kidonda