top of page

Mwandishi:

ULY CLINIC

Mhariri:

Dkt. Benjamin L, MD

23 Aprili 2025, 11:07:45

Mzio wa pua na kupumua kwa shida: Mwongozo kamili na tiba ya nyumbani

Kwa nini nasumbuliwa na mafua ya mara kwa mara na kupumua kwa shida?

Maelezo ya msingi


Nina tatizo la mafua ya mara kwa mara ambalo limekuwa kero kubwa kwangu.Nimeshatibiwa katika hospitali kubwa hapa nchini mara kadhaa, lakini hali haijaimarika. Kila ninaposikia harufu kali kama ya sigara, dawa ya mbu inayochomwa, manukato, au vumbi — napata shida kubwa ya kupumua. Napata hisia kama nimekabwa na kitu kooni na ninashindwa kuvuta hewa vizuri.


Kooni huwa najisikia kama kuna kitu kimenasa, na ninapojaribu kukitoa, natema makohozi au mate mara kwa mara. Hali hii huongezeka zaidi ninapokuwa na mafua, na wakati huo napumua kwa shida kubwa.

Mimi ni mwanamume/mwanamke mwenye umri wa miaka 32, na tatizo hili la mafua limekuwa la muda mrefu, lakini kwa sasa limezidi sana. Naomba ushauri wa kitaalamu ili kufahamu chanzo halisi cha hali hii na suluhisho lake.


Majibu

Asante sana kwa kushirikisha hali yako kwa undani. Dalili unazozieleza zinaonyesha kuwa huenda unakabiliwa na ugonjwa wa mzio wa njia ya hewa, na inawezekana umeathirika na hali inayoitwa Mafua ya mzio yanayoambatana na pumu ya kifua ya mzio.


Dili zako zinavyohusiana na hali hii:

Dalili

Maelezo

Mafua ya mara kwa mara yasiyoisha

Mara nyingi huwa ni sehemu ya mzio sugu

Kupumua kwa shida, kubanwa na harufu kali kama manukato, sigara, dawa ya mbu, vumbi

Hizi ni vichocheo vinazochochea mzio

Hisia ya kubanwa koo, kutoa makohozi, kutema mate mara kwa mara

Inaweza kuwa kutokana na kuchuruzika kwa mafua kooni na pia uhusiano na michomokinga kwenye bronkai

Umri wa miaka 32 na hali ya kuendelea muda mrefu

Hii inaashiria kuwa ni hali ya kudumu au sugu, si mafua ya kawaida ya virusi

Vipimo vya utambuzi

Vipimo vinavyoweza kusaidia kuthibitisha ni pamoja na;

  1. Spirometri – kupima kazi ya mapafu (hasa kama kuna dalili za pumu)

  2. Kipimo cha mzio kwenye ngozi– kutambua vitu unavyopata mzio navyo

  3. CT-scan ya pua na sainaz – kama kuna mashaka ya sinusitis ya muda mrefu

  4. Picha kamili ya damu (CBC) – kuangalia chembe eosinophils (kiashiria cha mzio)


Matibabu na ushauri

1. Dawa za muda mrefu
  • Dawa za kuzuia uzalishaji wa chembe mzio (kama cetirizine au loratadine) – kupunguza mzio

  • Dawa jamii ya steroid za kuweka puani  kama fluticasone – kupunguza uvimbe ndani ya pua

  • Dawa za kuvuta puani kama salbutamol au budesonide – kama kuna dalili za pumu

  • Dawa montelukast – dawa inayopunguza mzio na kubana kwa njia ya hewa


2. Epuka vitu vinavyochochea mzio
  • Manukato, sigara, vumbi, dawa ya mbu – epuka mazingira yenye vitu hivyo

  • Safisha mashuka na pazia mara kwa mara kwa maji ya moto

  • Tumia barakoa unapokuwa sehemu zenye vumbi au harufu kali


3. Suluhisho la kudumu

Hii ni tiba ya kuondoa kabisa mwitikio wa mzio dhidi ya mzio fulani kwa dozi inayotolewa kidogo kidogo, lakini inapatikana sehemu chache duniani.


Tiba ya njia za nyumbani

  • Oga maji ya moto au kujifukiza kwa mvuke mara kwa mara kupunguza msongamano wa pua

  • Kunywa maji ya uvuguvugu au maji yenye tangawizi

  • Usitumie manukato yenye harufu kali nyumbani


Ushauri muhimu

Kwa kuwa umeshaenda hospitali kubwa na bado huna nafuu, nashauri uonane na daktari bingwa wa pua, koo na masikio (ENT) au daktari bingwa wa mzio na pumu  kwa uchunguzi wa kina.


Maswali yaliyoulizwa sana na majibu yake


Je tatizo hili la mafua ya mara kwa mara linapona kabisa?

Swali lako ni la msingi sana — na jibu ni ndiyo na hapana, kutegemeana na chanzo na hatua ya tatizo.


Kwa ufupi:

Tatizo hili halitibiki kabisa kwa asilimia 100 mara nyingi, lakini linaweza kudhibitiwa vizuri sana kiasi kwamba hautakuwa na dalili tena au zitakuwa hafifu sana.


Kwa undani

Linaweza kudhibitiwa kabisa kama:

  • Chanzo cha mzio kinajulikana na unaweza kukiepuka (mfano: vumbi, manukato, dawa ya mbu).

  • Unatumia dawa sahihi kwa muda mrefu kama ulivyoelekezwa (hasa nasal steroids na antihistamines).

  • Unafuata tiba ya kujikinga (preventive) na lifestyle modification.

  • Unapata tiba ya immunotherapy (kama ipo nchini au kwa rufaa nje ya nchi), ambayo ina uwezo wa kupunguza mzio kwa muda mrefu au hata kuuondoa kabisa kwa baadhi ya watu.


Hali huwa sugu kama

  • Chanzo cha mzio hakiwezi kuepukika (mfano: vumbi au hali ya hewa).

  • Tiba hufuatwi ipasavyo au hutumika mara kwa mara tu wakati wa dalili kali.

  • Kuna pumu ya mzio pia (allergic asthma), hali ambayo huweza kuwa ya kudumu.


Ushauri wa kweli

Watu wengi kama wewe huishi maisha ya kawaida kabisa wakitumia dawa za mzio mara kwa mara na kuchukua tahadhari. Kitu kikubwa ni kujua kichochezi chako cha mzio na kuwa na mpango wa kudhibiti hali yako wa kila siku (na wakati wa dharura).

Je matibabu ya nyumbani ya mafua haya ya mara kwa mara ni nini?
Tahadhari gani napaswa kuchukua nina[ofanya tiba ya nyumbani ya mafua ya mzio na pumu?

ULY CLINIC inakushauri uwasiliane na daktari wako kwa ushauri na tiba kabla ya kuchukua hatua yoyote ile baada ya kusoma majibu haya.

Kupata ushauri zaidi au tiba kutoka kwa daktari wa ULY CLINIC bofya hapa au tumia linki ya Pata tiba

Imeboreshwa,

23 Aprili 2025, 11:09:24

Rejea za mada hii

  1. Bousquet J, Khaltaev N, Cruz AA, et al. Allergic Rhinitis and its Impact on Asthma (ARIA) 2008 update. Allergy. 2008;63 Suppl 86:8–160.

  2. Pawankar R, Canonica GW, Holgate ST, Lockey RF. World Allergy Organization (WAO) White Book on Allergy: Update 2013. Milwaukee: World Allergy Organization; 2013.

  3. Seidman MD, Gurgel RK, Lin SY, et al. Clinical practice guideline: allergic rhinitis. Otolaryngol Head Neck Surg. 2015 Feb;152(1 Suppl):S1–43.

  4. Scadding GK, Kariyawasam HH, Scadding GW, et al. BSACI guideline for the diagnosis and management of allergic and non-allergic rhinitis (Revised Edition 2017; First edition 2007). Clin Exp Allergy. 2017;47(7):856–89.

  5. Dykewicz MS, Wallace DV, Amrol DJ, et al. Rhinitis 2020: A practice parameter update. J Allergy Clin Immunol. 2020 Oct;146(4):721–767.

  6. Global Initiative for Asthma (GINA). Global Strategy for Asthma Management and Prevention [Internet]. 2023 update. Imechukuliwa 23.04.2025 kutoka: https://ginasthma.org/

  7. Pleskow WW, Yalcin A. Montelukast in the treatment of allergic rhinitis. Ann Pharmacother. 2001;35(7-8):797–807.

  8. Salib RJ, Howarth PH. Safety and tolerability of intranasal corticosteroids. J Allergy Clin Immunol. 2003 May;111(5):S17–S27.

  9. Ahmad N, Zhang Y. Intranasal corticosteroids in the treatment of allergic rhinitis: a comparative review. Clin Drug Investig. 2004;24(2):73–99.

  10. Eccles R. Efficacy and safety of over-the-counter analgesics in the treatment of common cold and flu. J Clin Pharm Ther. 2006 Feb;31(2):309–19.

  11. Wu AY, Suen LK. Self-care strategies and help-seeking behaviors to relieve nasal allergy symptoms among Hong Kong Chinese adults: a qualitative study. J Clin Nurs. 2013 Feb;22(3-4):519–27.

  12. Singh M, Singh M. Heated, humidified air for the common cold. Cochrane Database Syst Rev. 2013 Jun 4;(6):CD001728.

  13. Shoseyov D, Bibi H, Shai P, Shoseyov N, Shoseyov O. Herbal medicine in the treatment of allergic rhinitis. Am J Rhinol Allergy. 2012 Jan-Feb;26(1):e23–e26.

  14. Naclerio RM. Allergic rhinitis. N Engl J Med. 1991;325(12):860–9.

  15. Slavin RG. Allergic rhinitis: current and future treatment. Int Arch Allergy Immunol. 2014;165(3):271–80.

bottom of page