Mwandishi:
ULY CLINIC
Mhariri:
ULY CLINIC
Alhamisi, 17 Aprili 2025

Mlo wa kuongeza uzito: Mtoto wa miezi 9
Katika hatua ya miezi 9, mtoto anapaswa kuwa na uzito wa kutosha kuendana na ukuaji wa viungo, kinga ya mwili, na maendeleo ya akili. Mtoto mwenye uzito mdogo anahitaji lishe ya kurekebisha hali hii, bila kutumia gharama kubwa. Hii inawezekana kabisa kwa kutumia vyakula vya asili vinavyopatikana majumbani na sokoni kama vile maharage, viazi, samaki, na matunda. Ratiba hii ya mlo inalenga kumpa mtoto virutubisho vyote muhimu—protini, wanga, vitamini, madini na mafuta bora—kwa njia rahisi na salama.
Mpango wa mlo huu unalenga kuongeza uzito kwa mtoto wa miezi tisa mwenye uzito chini ya kiwango cha kawaida.
Ratiba ya Mlo wa Wiki (Inaweza kurekebishwa kulingana na mazingira ya familia)
Jedwali lifuatalo linaelezea ratiba ya mlo wa wiki wa kuongeza uzito kwa watoto wenye uzito mdogo
Siku | Asubuhi (7-8am) | Saa 10 Jioni | Mchana (Saa 1-2) | Saa 4 Jioni | Usiku (Saa 7-8) |
Jumatatu | Uji wa lishe + parachichi | Papai au embe | Ndizi mbivu + maharage laini | Uji mzito | Wali laini + samaki au dagaa |
Jumanne | Uji wa mtama + karanga | Tunda (parachichi) | Ugali laini + mboga ya majani | Maziwa kidogo | Mayai robo + viazi laini |
Jumatano | Uji wa mahindi + nazi | Papai au embe | Wali laini + dagaa waliopondwa | Uji mwepesi | Uji wa lishe na siagi ya karanga |
Alhamisi | Uji wa lishe na maziwa | Tunda la parachichi | Ndizi za kupika + samaki wa kupondwa | Maziwa au uji | Viazi laini + mboga ya kisamvu |
Ijumaa | Uji wa ulezi + karoti zilizochemshwa | Pawpaw au parachichi | Ugali laini + maharage/dengu | Uji mzito | Mayai robo + wali laini |
Jumamosi | Uji wa lishe na kijiko cha mafuta | Tunda laini | Ndizi + mboga ya majani | Uji mwepesi | Wali au viazi laini na samaki |
Jumapili | Uji wa mahindi + siagi ya karanga | Papai au parachichi | Wali laini + dagaa waliopondwa | Uji mzito | Maziwa au uji wa lishe |
🔸 Kila mlo uhakikishe mtoto anapewa chakula kilichopondwa vizuri kulingana na uwezo wake wa kutafuna au kumeza.
Jedwali la mbadala wa viambato vya chakula
Katika hali ambapo chakula fulani hakipatikani, mzazi anaweza kutumia mbadala unaofanana na chenyewe kwa virutubisho. Hii inasaidia kuendelea kumpa mtoto lishe bora bila kukwama.
Kundi la Chakula | Chakula Kimoja | Mbadala Unaopatikana Tanzania |
Protini | Mayai | Dagaa waliopondwa, samaki wadogo, maharage |
Mafuta Bora | Mafuta ya alizeti | Nazi, mafuta ya ufuta, siagi ya karanga |
Wanga | Ugali laini | Wali laini, viazi, ndizi za kupika |
Matunda | Parachichi | Papai, embe, ndizi mbivu |
Mboga za majani | Mchicha | Matembele, kisamvu, majani ya maboga |
Maziwa | Maziwa ya kopo | Maziwa ya ng’ombe yaliyochemshwa |
Uji wa lishe | Mahindi + karanga + ulezi | Mtama, mchele, mchanganyiko wa nafaka na karanga |
Hitimisho
Usikate tamaa mama au baba! Watoto wana uwezo mkubwa wa kurudi katika hali bora ya kiafya iwapo watapata lishe sahihi kwa wakati. Usiogope wala kuona aibu kuomba msaada wa wataalamu. Kwa kutumia chakula cha nyumbani chenye virutubisho, unaweza kusaidia ukuaji bora wa mtoto wako bila gharama kubwa. Uwepo wako, mapenzi yako, na jitihada zako ndizo dawa ya kwanza kabisa kwa mtoto.
ULY CLINIC inakushauri siku zote uwasiliane na daktari wako kabla ya kuchukua hatua yoyote ile kiafya baada ya kusoma vidokezo hivi
Wasiliana na daktari wa ULY CLINIC kwa elimu na ushauri zaidi kupitia namba za simu au kubonyeza 'Pata Tiba' Chini ya tovuti hii.
Imeboreshwa,
17 Aprili 2025, 13:30:12
Rejea za mada hii:
1. World Health Organization. Infant and young child feeding: Model Chapter for textbooks for medical students and allied health professionals. Geneva: WHO; 2009.
2. Ministry of Health, Community Development, Gender, Elderly and Children (Tanzania Mainland). National Guidelines on Infant and Young Child Feeding. 2nd ed. Dar es Salaam: MoHCDGEC; 2019.
3. Dewey KG, Brown KH. Update on technical issues concerning complementary feeding of young children in developing countries and implications for intervention programs. Food Nutr Bull. 2003 Mar;24(1):5-28.
4. Black RE, Allen LH, Bhutta ZA, Caulfield LE, de Onis M, Ezzati M, et al. Maternal and child undernutrition: global and regional exposures and health consequences. Lancet. 2008 Jan 19;371(9608):243–60.
5. Tanzania Food and Nutrition Centre (TFNC). Lishe kwa Watoto Wadogo: Mwongozo kwa Wazazi na Walezi. Dar es Salaam: TFNC; 2018.
6. World Health Organization. Infant and young child feeding: Model Chapter for textbooks for medical students and allied health professionals. Geneva: WHO; 2009.
7. Pan American Health Organization (PAHO), World Health Organization (WHO). Guiding Principles for Complementary Feeding of the Breastfed Child. Washington, DC: PAHO/WHO; 2003.
8. USAID Advancing Nutrition. Essential Nutrition Actions and Essential Hygiene Actions Framework. Washington, DC: USAID; 2021.
9. Dewey KG, Adu-Afarwuah S. Systematic review of the efficacy and effectiveness of complementary feeding interventions in developing countries. Matern Child Nutr. 2008;4 Suppl 1:24–85.
10. Black RE, Victora CG, Walker SP, Bhutta ZA, Christian P, de Onis M, et al. Maternal and child undernutrition and overweight in low-income and middle-income countries. Lancet. 2013 Aug 3;382(9890):427–51.