Kirusi cha UKIMWI

Kirusi cha UKIMWI ni kirusi ambacho kitiba kinaitwa Humman Immunodeficiency Virus au HIV kama watu wengi wanavyo fahamu na kwa lugha ya kiswahili huitwa Virusi Vya UKIMWI, kifupisho chake VVU au HVI1/2.

Magonjwa yanayosababishwa na HIV

Kirusi hiki husababisha ugonjwa wa Upungufu wa KInga MWIlini au UKIMWI. UKIMWI ni moja ya ugonjwa wa mlipuko wenye kuteketeza watu Zaidi ukilinganisha na magonjwa mengine yaliyorekodiwa duniani. Kwa mara ya kwanza UKIMWI uligunduliwa Los Angeles mwaka 1981, kwa Tanzania mgonjwa wa kwanza aligundulika mwaka 1983.

Familia ya kirusi cha HIV

HIV ni kirusi kimojawapo kwenye familia ya retrovirus, virusi katika familia hii hufahamika kwa;

• Kinga za mwili kuwa na mwitikio hafifu dhidi yao

• Kujificha kwa muda ndani ya mwili wa binadamu

• Kukaa kwa muda mrefu kwenye damu

• Kusababisha maambukizi kwenye mfumo wa fahamu wa kati Familia ya retrovirus ikiwa pamoja na HIV huwa na ukuta unaofunika RNA, DNA yao hutegemea RNA ili kuzalishwa.

Sifa za kirusi

• Huwa na umbo la duara na kipenyo cha nautiko maili 120

• Huwa na kuta tatu za kipekee

• Jinomu ya kirusi huwa ni tata ukilinganisha na virusi wengine kwenye familia ya retrovirus

• Kujizalisha kwake hufanana na virusi wengine wa kwenye familia ,hutegemea CD4 ya binadamu ili kuzaliana

• Maambukizi kwa binadamu kupelekea mfumo wa kinga kuathiriwa hivyo kinga ya mwili kushuka

• Huweza kubadilisha jinomu yake ya RNA na kuwa DNA kwenye seli za binadamu

• Kirusi huyu hana dawa ya kumuua bali kuna dawa ya kupunguza makali yake

• Kirusi huyu hawezi kustahimili katika nyuzi joto za 68 Fahrenheit

• Kirusi huweza ishi vizuri kwenye PH ya 7 hadi 8

• Kipindi cha kumwambukiza binadamu na kuleta ugonjwa wa UKIMWI inakadiliwa kuwa miaka 10 kwa vijana wadogo.

Virusi vingine kwenye familia ya retrovirus

Baadhi ya virusi vingine kwenye familia ya retrovirus ni;

• Caulimoviridae

• Pseudoviridae

• Metaviridae

• Belpaoviridae

Aina za virusi vya UKIMWI (VVU)

Kuna aina mbili za virusi vya Ukimwi ambavyo ni;

• HIV aina ya 1 (HIV1 au VVU1)

• HIV aina ya 2 (HIV2 au VVU2)

Magonjwa yanayosababishwa na VVU

Kirusi cha UKIMWI huweza kusabababisha magonjwa yafuatayo;

• UKIMWI (AIDS)

• Magonjwa nyemelezi mfano homa ya Mapafu, Kaposis Sakoma na magonjwa ya ngozi kama Molluscum Contagiusum

Kirusi hutunzwa na nani?

Kirusi huyu huweza kutunzwa na binadamu pamoja na sokwe

Uenezaji wa kirusi cha UKIMWI

Uenezaji wa kirusi huyu kumegawanyika katika makundi makuu matatu;

• Kwa njia ya ngono isiyo salama

• Kutoka kwa mama kwenda kwa mtoto

• Kugusana na majimaji ya damu yanayotoka kwa mtu mwenye HIV

HIV haienezwi kwa njia zifuatazo;

• Kupeana mikono

• Kukumbatiana

• Kwa njia ya chakula

• Kwa njia ya hewa kama kukohoa au kupiga chafya

• Kushiriki choo pamoja na mtu mwenye Maambukizi

Vihatarishi vya kupata maambukizi ya VVU

• Sababu za kitabia kama kushiriki pamoja vitu vya ncha kali na mwenye maambukizi kama sindano na viwembe, kufanya ngono zisizo salama bila kutumia kondomu ,kuwa na wapenzi wengi

• Sababu za kijamii kama kuwa maskini ,kazi za utotoni ,kukosa maarifa juu ya njia za kujikinga na HIV na migogoro

• Sababu za kibailojia kama kutotahiriwa, kuwepo kwa ugonjwa wa zinaa mwingine, mtu asiye na maambukizi anayeishi na mwenza mwenye maambukizi

• Kinachoweza kuamsha Maambukizi ya virusi waliolala ni msongo wa mawazo, kutokupata vyakula vinavyoongeza kinga ya mwili na kuwa na wasiwasi na mawazo mengi

Uzalianaji wa VVU

VVU huingia kwa kujishikiza kwenye seli nyeupe za ulinzi wa binadamu kwa kutumia protini yake inayoitwa glycoprotein baada ya kuingia huachia jinomu yake ya RNA kwenye seli hiyo na hutumia kimeng'enya chake Reverse Transcriptase kutengeneza kopi ya jinomu ya DNA ya kirusi kutoka kwenye RNA baada ya hapo huweza kutengeneza DNA ya kirusi.

Baada ya DNA kutengenezwa, hufuatia utengenezwaji wa protini za kirusi. Protini hizi na DNA hujiunganisha na kuwa kirusi kingine kisha kuvamia chembe chembe nyingine za ulinzi dhidi ya magonjwa.

Chembe nyeupe zina [povamia na kirusi huharibiwa hivyo kinga ya mwili hushuka sana endapo havidhibitiwi.

Vipimo

Maambukizi ya UKIMWI hupimwa maabara kwa vipimo mbalimbali, ikiwa pamoja na kipimo cha haraka kwa kutumia kipimo cha HIV1 na 2 HIV Bioline na Endapo kitasoma una maambukizi kipimo kingine cha kutumia Uni gold kitafanyika

Matibabu

Kirusi huyu hana tiba ila zipo dawa ambazo hutolewa kwa mchanganyiko wa dawa zaidi ya moja ambazo hutumika kuzuia uzalianaji kirusi huyu mwilini au kumkinga mtu kupata maambukizi.

Je kuna chanjo ya kirusi cha UKIMWI

Mpaka sasa hakuna chanjo inayofahamika kufanya kazi, wanasayansi bado wanafanya tafiti mbalimbali ili kutengeneza chanjo ya kirusi huyu. Huenda mbeleni ikapatikana chanjo ya kirusi cha UKIMWI.

ULY clinic inakushauri uwasiliane na daktari wako siku zote kabla ya kuchukua hatua yoyote inayohusu afya yako

Wasiliana na daktari wa ULY clinin kwa ushauri na Tiba kwa kupiga nambza za simu au kubonyeza "Pata Tiba"chini ya tovuti hii

​

Orodha kuu

Rejea zamada hii;

1. United republic of Tanzania.. Countryprofile. Https://www.who.int/hiv/HIVCP_TZA.pdf. Imechukuliwa 06.04.2020 

2. Epidemiology of Disease Progression in HIV.http://hivinsite.ucsf.edu/insite?Page=kb-03-01-04#S2X. Imechukuliwa 6.04.2020 3.Hiv.

3. Mayoclinic. Https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hiv-aids/diagnosis-treatment/drc-20373531.Imechukuliwa 6/4/2020 

4. Webmdhiv. Https://www.webmd.com/hiv-aids/hiv-aids-screening.Imechukuliwa 6/4/2020

5. Medscapehiv. Https://www.medscape.com/viewarticle/893367.Imechukuliwa 6/4/2020

6. Healthlinehiv. Https://www.healthline.com/health/hiv-aids .Imechukuliwa 6/4/2020

7. Warren Revinson. Human Immunodeficiency Virus. Chapisho la 14, kurasa 566-568 ISBN 978-0-07-184574-8